Akıllı Şehircilikte Kullanılan Teknoloji Örnekleri (4)
Sürücüsüz araçlardan uzaktan yönetilebilen barınma alanlarına, suçu oluşmadan önce tahmin edebilen ve önlem alabilen güvenlik sistemlerinden sağlık merkezine gitmeden tıbbi teşhis ve tedavinin yapılabildiği uygulamalara, akıllı şehir teknolojileri hayatın hemen her alanında yer almaktadır. Bu uygulamaların daha verimli ve etkin bir şekilde kullanılabilmesi için; mobil cihazlar, dijital platformlar, büyük veri, açık veri, nesnelerin interneti, üç boyutlu baskı, sosyal etkileşimli robotlar, sürücüsüz taşıtlar ve insansız hava araçları gibi bazı araçlardan faydalanılmaktadır. Günümüzde bu araçlar, akıllı insan, akıllı çevre, akıllı yaşam, akıllı ulaşım, akıllı ekonomi ve akıllı yönetim faaliyetlerinin temel unsurları ve yaygın kullanım örnekleri olarak karşımıza çıkmaktadır.
Kullanıcıların tercihlerini ve kişisel bilgilerini taşıyan mobil cihazlar ve akıllı cep telefonları, konum tabanlı hizmetler ve içeriği zenginleştirilmiş servisler ile akıllı şehir uygulamalarına erişim konusunda önemli bir yer tutmaktadır. İstanbul başta olmak üzere Marmara Bölgesi’nde kullanılan ve en iyi haritalandırma ve ulaşım uygulamalarından biri olan “İBB Yol Gösteren”, trafik yoğunluk bilgilerine göre oluşturulan rotaları takip ederek bir noktadan diğer bir noktaya ulaşım için en hızlı ve hesaplı seçenekleri sunmaktadır.
Arz ve talebin buluşması amacıyla kullanılan dijital platformlarda, düşük maliyete sahip ve paydaşların katılımını artıran çözümler sunulmaktadır. Vatandaşların yaşadıkları şehir ile ilgili görüşlerini, şikayetlerini, fikir ve önerilerini paylaşabileceği, yetkililerin bu paylaşımları değerlendirebildiği akıllı şehir platformları yaygınlık kazanmaktadır. Kopenhag’da vatandaşlar akıllı telefon uygulaması aracılığıyla, hasar gören yolları, çalışmayan trafik işaretçilerini, dolan çöp kutularını, arıza yapan araçları vb. belediyeye bildirebilmektedir.
Büyük hacimdeki veriler, akıllı şehir uygulamalarının temelini oluşturmaktadır. Bu türdeki verileri işlemek, geleneksel veritabanı yönetimi ve analiz sistemleriyle mümkün olmamaktadır. İleri düzeyde analitik çözümler sunan bilgisayar yazılımları kullanılarak, karmaşık yapıya sahip verilerdeki değişkenlerin birbirleri arasındaki ilişki tespit edilebilmekte ve görsel olarak zengin içerikler oluşturulabilmektedir. Güney Kore’de yeni kurulan şehirlerden biri olan Songdo’da 35.000.000.000 ABD Doları yatırımla şehrin her noktası fiber ağlarla birbirine bağlanmıştır. Trafik hizmetleri RFID teknolojisiyle yönetilmekte, sulama sistemi ve çöp toplama gibi temel hizmetlerden dahi veriler üretilmektedir.
Kamu dahil tüm sektörlerdeki paydaşların, dijital verilerini halka açık hale getirerek vatandaşların kullanımına sunması, birimler arasındaki rekabeti ve yapılan hizmetlerin kalitesini artırmaktadır. Bu sayede, mevcut gelirlerin artması ve yeni gelir alanlarının oluşturulması teşvik edilmektedir. Açık veriler, açık standart ve özgür lisanslara sahip geliştirme platformları aracılığıyla sunulabilmektedir. Toronto’da telif hakları ve patent gibi kısıtlamaların olmadığı, şehirle ilgili veri setlerinin insanların kullanımına sunulduğu “Wellbeing Toronto” isimli bir platform bulunmaktadır.
Gelişmiş sensörlerin ve kablosuz internet bağlantısının fiziksel ürünlerde kullanılması prensibine dayanan Nesnelerin İnterneti, günümüzde çok çeşitli alanlarda kullanılmakta ve Akıllı Şehir Teknolojileri’nin en temel öğelerinden biri olarak kabul edilmektedir. Amsterdam’da şehir geneline yerleştirilmiş toplamda 116.000 sensör kullanılarak; akıllı lamba direklerinin parlaklıkları ayarlanabilmekte, trafik durumu, otopark alanları ve hava kirliliği ile ilgili bilgiler toplanabilmektedir.
Üç boyutlu baskı teknolojisinin gelişmesi ile birlikte, interaktif peyzaj planları, şehir düzenlemeleri, mimari çalışmalar, tıbbi çalışmalar vb. alanlarda devrim niteliğinde yeni bir dönem başlamıştır. Çin’de bu teknoloji kullanılarak, günde 10 adete kadar ve 3.250 Pound maliyetle beton evler inşa edilebilmektedir.
Robotlar günümüz teknolojisi sayesinde, kendi kendine öğrenebilen, yeni bilişsel ve sosyal beceriler edinebilen ve yapay zekaya sahip varlıklara dönüşmeye başlamıştır. Sosyal etkileşimli robotların fuar ve müzayede alanlarında, organizasyonlarda, sağlık hizmetlerinde, rehabilitasyon hizmetlerinde, ofis ve ev işlerinde kullanıcılara daha fazla katkıda bulunması ile şehirlerdeki yaşam kalitesi artmakta, refah seviyesi yükselmektedir. Time Dergisi tarafından “2017 Yılının En İyi Buluşu” seçilen ve Boston’da üretimine başlanan Jibo isimli robot, görebilme, duyabilme, konuşabilme, öğrenme, yardım etme ve bağlantı kurma gibi konularda insanlara yardımcı olması amacıyla ortaya çıkmış ve henüz başlangıç aşamasında 25.000.000 ABD Doları yerli ve yabancı kaynaklı yatırım almıştır.
Sürücüsüz taşıtlar, herhangi bir insan müdahalesi bulunmadan hareket eden ve bilgisayar sistemine bağlı bir yazılım aracılığıyla çalışan, yapay zekaya sahip araçlardır. Amerika Birleşik Devletleri’nde saatte 25 mil hız limiti olan test araçları, 2016 yılının Ağustos ayında toplamda 275.000 km deneme sürüşü gerçekleştirmiştir.
İnsansız hava aracı olan dronlar, güvenlik teşkilatının çalışmalarında, altyapı sorunlarının giderilmesinde, su ve enerji nakil hatlarının denetlenmesinde ve yangın, deprem, sel gibi afetlerde arama kurtarma faaliyetlerinin etkin bir şekilde yürütülmesinde kurum ve kuruluşlara oldukça fayda sağlamaktadır. Dron ile ilk kargo teslimatı, 2015 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılmıştır ve yakın gelecekte çok daha farklı alanlarda kullanılacağı öngörülmektedir.
UYARI: Bu makale, Yönetim Kurulu Başkanımız Sn. Mehmet Selçuk Batal´a ait Nesnelerin İnterneti Tabanlı Akıllı Şehir Teknolojileri ve İyi Uygulamalar konulu tez çalışmasından alıntılanmıştır ve tüm yasal hakları yazarına aittir. Kaynak gösterilse dahi yazarın izni olmadan kopyalanması, çoğaltılması ve tekrar yayınlanması yasal olarak suç teşkil edecektir.